Choć zgodnie z prawem każdemu przysługuje prawo do pochówku, w przypadku dzieci zmarłych w prenatalnej fazie rozwoju nierzadko okazuje się to niemożliwe lub nadmiernie utrudnione. Aby obalić te mity i ułatwić rodzicom oraz innym osobom realizację prawa do zorganizowania pogrzebu dziecka utraconego przed urodzeniem Ordo Iuris przygotował opracowanie w formie poradnika.
Prezes Instytutu na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris przywołuje statystyki, które wskazują, że w skali roku poronieniem kończy się nawet 15-20 proc. zdiagnozowanych ciąż, a ok. 1300 kolejnych kończy się urodzeniem martwego dziecka. Rodzice w tej bardzo trudnej sytuacji często pozostawieni są sami sobie. „Nikt mi nie powiedział, że mogę je pochować” – to jedna z często powtarzanych skarg matek, które przeżyły dramat utraty dziecka przed narodzeniem.
Z informacji Ordo Iuris wynika, że niektóre szpitale nawet nie informują rodziców o przysługującym im prawie do pochówku, inne niewłaściwie obchodzą się ze zwłokami, a czasem nie potrafią ustalić miejsca ich przechowywania. „Zwłaszcza te ostatnie sytuacje przywodzą na myśl podejrzenie, że ciało dziecka zostało potraktowane jako odpad medyczny i zutylizowane, mimo że obowiązujący stan prawny nakazuje dokonanie godnego pochówku każdego człowieka, także dziecka utraconego, niezależnie od tego, na jakim etapie ciąży zmarło. Wiemy również o przypadkach, w których szpitale utrudniają identyfikację płci dziecka, tak potrzebną, by nadać mu imię i godnie je pożegnać, ale również niezbędną do ubiegania się o zasiłek pogrzebowy” – podkreśla Jerzy Kwaśniewski.
Prezes Ordo Iuris zwraca także uwagę na ogromną presję, która jest wywierana na rodziców, by nie organizowali pogrzebu swojemu przedwcześnie zmarłemu dziecku. „Wśród wielu lekarzy, położnych i samych poszkodowanych wciąż pokutuje przekonanie, że istnienie grobu nienarodzonego dziecka spotęguje cierpienie i przedłuży ból po stracie, zamiast go uśmierzyć i pozwolić przejść przez naturalny i potrzebny etap żałoby” – mówi Kwaśniewski i dodaje, że „zdarza się też, że rodzice spotykają się z niezrozumieniem i brakiem delikatności ze strony personelu medycznego, który mówiąc o dziecku, używa takich sformułowań jak np. „zabranie materiału” czy „utylizacja płodu”. To przysparza cierpień i utrudnia decyzję o organizacji pogrzebu”.
Rodzic dostają często sprzeczne informacje zarówno na temat możliwości dalszego postępowania z ciałem dziecka, jak i organizacji jego pogrzebu czy uzyskania zasiłku pogrzebowego, który pozwoli pokryć koszty związane z pochówkiem. Z tego powodu Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris przygotował ulotkę informacyjną, a także praktyczny poradnik, które w jasny i przejrzysty sposób pomogą rodzicom przejść te najtrudniejsze chwile. „Wyjaśniamy w nich m.in. kto może pochować dziecko utracone, komu należy się zasiłek pogrzebowy, czy konieczna jest rejestracja zgonu w urzędzie stanu cywilnego, na kim spoczywa obowiązek sfinansowania badań genetycznych ustalających płeć dziecka, które zmarło na wczesnym etapie ciąży itd. Odpowiadając na potrzeby rodziców i lekarzy, zamierzamy rozpowszechnić opracowane przez nas materiały na oddziałach ginekologiczno-położniczych w polskich szpitalach” – zapewnia Jerzy Kwaśniewski.
Instytut przeprowadził też akcję informacyjną w sprawie prawa do pochówku. Do diecezjalnych Wydziałów Duszpasterstwa w całej Polsce zostały wysłane ulotki na ten temat. Materiały można także pobrać ze strony: dzieciutracone.ordoiuris.pl.
Prezes Ordo Iuris zapewnia, że prawnicy Instytutu udzielą kompleksowego i bezpłatnego wsparcia prawnego wszystkim osobom, które napotkają trudności w realizacji prawa do pochówku dziecka utraconego przed narodzeniem (w tej sprawie należy pisać na adres e-mail: [email protected]).
