ABC Bioetyki to dział przygotowany we współpracy z Poradnią Bioetyczną, działającą przy Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie (www.poradniabioetyczna.pl).
MAŁGORZATA CICHOŃ: – Z jakimi dylematami bioetycznymi spotykają się spowiednicy? Gdzie mogą szukać pomocy?
ANDRZEJ MUSZALA, bioetyk, teolog, Dyrektor Międzywydziałowego Instytutu Bioetyki UPJPII: – Częstym pytaniem, z jakim spotyka się kapłan, jest kwestia prokreacji. Mija rok, dwa, trzy od ślubu i okazuje się, że jedno z małżonków (czasem oboje) ma jakąś fizjologiczną, genetyczną lub morfologiczną przeszkodę do poczęcia potomstwa. Kwestia ta dotyczy statystycznie co piątego małżeństwa! „Iść na in vitro? Spróbować naprotechnologii? Która z metod jest skuteczniejsza? Która jest etycznie godziwa?” – pytają. Spowiednik winien wykazać się tu wielką delikatnością i zrozumieniem dramatu małżonków. Powinien prowadzić swoich penitentów mądrze, w kierunku skorzystania z naprotechnologii lub decyzji o adopcji dziecka.
Trudniejsza rozmowa jest wówczas, gdy ktoś już był na „in vitro”. Zasadniczym pytaniem jest tutaj, czy po o tym procederze pozostały zamrożone embriony ludzkie. Ile ich jest? Co z nimi zrobić? Spowiednik winien pomóc małżonkom w wyborze najlepszej opcji uratowania tych dzieci. A jeśli jest to niemożliwe, powinien skłonić ich do jakiejś formy zadośćuczynienia np. zaangażowania się w pomoc dzieciom opuszczonym w Polsce lub zagranicą. Lub ratowania embrionów porzuconych przez inne pary.
Bardzo trudną kwestią w konfesjonale jest problem aborcji. Zwróćmy uwagę tylko na jedną rzecz: bardzo zaniedbaną kwestię odpowiedzialności za ten czyn mężczyzny – ojca dziecka, które zostało „usunięte”. Niejednokrotnie to na nim ciąży o wiele większa wina, gdy tymczasem o wiele rzadziej niż kobieta spowiada się on z tego czynu…
Powszechnym problemem jest także kwestia układania współżycia małżeńskiego. Spowiednik winien posiadać pewną podstawową wiedzę na temat antykoncepcji, jej działania oraz destruktywnego wpływu na zdrowie kobiety. Umieć ukazać, na czym polega niegodziwość etyczna antykoncepcji. I przeciwnie – powinien zaproponować i przekonać do naturalnych form planowania rodziny, takich jak stosowanie Persony, Lady Comp czy Microlife, które są nowoczesnymi i dokładnymi urządzeniami pozwalającymi na rozpoznanie dnia cyklu kobiety.
Wiele kwestii w konfesjonale dotyczy także choroby i ludzkiego cierpienia. Kapłan spotyka się z pytaniami: „Dlaczego cierpię? Dlaczego muszę umierać? Dlaczego ta choroba na mnie spadła?”, itp. Już samo cierpliwe wysłuchanie kogoś i towarzyszenie mu w cierpieniu jest wielką pomocą. Nie zawsze znajdzie się odpowiedź na daną kwestię, ale trzeba zapewnić o modlitwie i wsparciu duchowym, zachęcić do powrotu do konfesjonału za jakiś czas.
Gdzie spowiednik może znaleźć wskazówki do rozwiązywania trudnych kazusów bioetycznych? Po pierwsze w Poradni bioetycznej, która działa także przez internet (poradniabioetyczna.pl). Może przesłać pytanie. Na stronie internetowej zostało też opisanych wiele kazusów bioetycznych wraz z propozycją ich rozwiązania. Do dyspozycji są pozycje książkowe: „Przewodnik po cierpieniu” lub „Bioetyka. Przewodnik dla młodych” napisany językiem prostym i obrazowym. Co miesiąc wysyłamy także „Newsletter bioetyczny” na skrzynki mailowe wielu osób – zachęcamy do jego prenumerowania. Można w nim wyczytać wiele ciekawych przypadków we współczesnej bioetyce, by być na bieżąco w tych kwestiach.
Dla kapłana niezbędne jest ciągłe dokształcanie się i lektura treści, które są życiowo ważne dla penitentów i parafian. Nie może on zapomnieć o tym, że nieustanne studiowanie i dochodzenie do prawdy jest także jego moralnym obowiązkiem.
