Resort zdrowia w piśmie z 11 listopada poinformował Rzecznika Praw Obywatelskich, że nie prowadzi prac zmierzających do powołania Rady ds. Leczenia Niepłodności. Powołanie Rady jest ustawowym obowiązkiem, z którego rząd nie wywiązuje się od 2015 roku.
RPO zapytał resort zdrowia o postęp prac nad utworzeniem Rady ds. Leczenia Niepłodności. Ustawa o leczeniu niepłodności (art. 72, Dz. U. z 2017 r., poz. 865) przewiduje utworzenie Rady ds. Leczenia Niepłodności jako organu opiniodawczo-doradczego ministra zdrowia. Ma się ona składać z ekspertów z różnych dyscyplin naukowych, zwłaszcza prawa, medycyny, filozofii. Zgodnie z ustawą to właśnie minister powołuje członków Rady, a w określonych ustawowo przypadkach może ich odwołać.
Rzecznik od lat zajmuje się problematyką leczenia niepłodności i podejmuje działania dotyczące m.in. dostępu do aktualnych metod leczniczych czy finansowania metody in vitro. Dlatego w sprawie niepowołania Rady interweniował już w 2017 r. Zgodnie z ówczesną informacją resortu zdrowia, nie planowano jej powołania.
We wrześniu 2019 r. RPO ponowił pytanie w tej sprawie. W jego ocenie brak Rady pozbawia skuteczności przepisów ustawy jej dotyczących. To zaś prowadzi do osłabienia przestrzegania praw obywatelskich.
Resort odpowiada: nie prowadzimy prac zmierzających do powołania Rady
– Uprzejmie informuję, iż obecnie nie są prowadzone prace zmierzające do jej powołania – głosi odpowiedź Macieja Miłkowskiego, podsekretarza stanu w MZ.
Pismo nie zawierało żadnego uzasadnienia.
RPO w odpowiedzi prosi o wytłumaczenie, dlaczego Rada nie została powołana i kto obecnie realizuje jej zadania. W piśmie skierowanym do resortu zdrowia RPO przypomina, że zgodnie z art. 41 ust. 2 lit. c Karty praw podstawowych Unii Europejskiej prawo do dobrej administracji obejmuje obowiązek uzasadniania przez organ swoich decyzji. Dlatego prosi o wyjaśnienia dlaczego Rada ds. Leczenia Niepłodności nie została powołana pomimo ustawowego obowiązku.Rzecznik wskazał też obowiązki Rady i pyta kto obecnie je wykonuje oraz w jakim stopniu są one realizowane.
Do ustawowych zadań Rady ds. Leczenia Niepłodności należy:
- prowadzenie działalności informacyjnej na temat stylu życia chroniącego potencjał rozrodczy człowieka i zwiększającego szanse urodzenia zdrowego dziecka oraz celowości opieki prekoncepcyjnej (czyli opieki obejmującej dostosowanie metod planowania rodziny, z uwzględnieniem czynników ryzyka pary, która stara się o dziecko, zlecenia badań pod kontem stwierdzenia groźnych wad wrodzonych i chorób genetycznych, zaleceń odnośnie dostosowania stylu życia…);
- prowadzenie działalności informacyjnej na temat czynników mających wpływ na potencjał rozrodczy człowieka;
- prowadzenie działalności informacyjnej na temat możliwości leczenia niepłodności;
- upowszechnianie standardów postępowania oraz zasad moralnych i etycznych w zakresie leczenia niepłodności, w tym stosowania procedur medycznie wspomaganej prokreacji;
- opracowywanie dla ministra właściwego do spraw zdrowia i na jego wniosek projektów założeń aktów normatywnych oraz projektów innych dokumentów w zakresie procedury medycznie wspomaganej prokreacji oraz w zakresie leczenia niepłodności;
- współdziałanie z organizacjami i stowarzyszeniami oraz samorządami medycznymi, których celem jest promocja zdrowia prokreacyjnego i problematyka leczenia niepłodności;
- opiniowanie wniosków o nadanie statusu.
