6 września 2021 r. zaczynają obowiązywać kolejne przepisy Ustawy z dnia 19 lipca 2019 roku o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, która zobowiązuje wszystkie podmioty publiczne w Polsce do zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Obywatele otrzymują dostęp do nowych narzędzi egzekwowania dostępności podmiotów publicznych – informacji, wniosku i skargi na brak dostępności podmiotu publicznego. Na mocy nowych przepisów Państwowy Funduszowi Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych otrzymał nowe zadania.
Ustawa określa, że wszystkie podmioty publiczne, są zobowiązane do zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. PFRON odpowiada również za prowadzenie postępowania skargowego na brak zapewniania dostępności.
„Od 6 września, w sposób nowoczesny, przyjazny i skutecznie wypełniający nowe wymogi prawne, uruchamiamy usługę powszechną prowadzenia postępowań skargowych na brak zapewniania dostępności przez podmioty publiczne. Celem jest identyfikowanie i wykluczanie barier dostępności architektonicznej i informacyjno-komunikacyjnej, a poprzez to pogłębianie poziomu dostępności podmiotów publicznych w Polsce.” – mówi Krzysztof Michałkiewicz, prezes PFRON.
Osoby ze szczególnymi potrzebami to takie, które ze względu na swoje cechy albo okoliczności, w których się znajdują, muszą podjąć dodatkowe działania w celu przezwyciężenia barier uniemożliwiających lub utrudniających im udział w różnych sferach życia na równi z innymi osobami. Są to osoby niepełnosprawne, ale też, inni np. osoby niesamodzielne, kontuzjowane, seniorzy czy rodzice z dziećmi w wózkach dziecięcych.
„Przepisy Ustawy o zapewnianiu dostępności wpisują się w politykę realizacji przez państwo potrzeb osób z niepełnosprawnościami i tworzą narzędzia do ich egzekwowania.” – mówi Paweł Wdówik, Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej.
Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami zobowiązuje wszystkie podmioty publiczne do realizowania minimalnych wymogów dostępności architektonicznej i informacyjno-komunikacyjnej. Każdy obywatel może poinformować o braku dostępności podmiotu publicznego. Osoby ze szczególnymi potrzebami i ich przedstawiciele są uprawnione do wnioskowania o zapewnienie dostępności. Jeżeli podmiot publiczny nie zrealizuje wniosku, wówczas przysługuje skarga do Prezesa PFRON. Sposób wdrożenia nowych narzędzi był konsultowany w ramach prac Grupy Roboczej ds. Postępowania Skargowego przy Radzie Dostępności, w której skład wchodzą przedstawiciele środowisk interesariuszy oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych.
„Od września 2019 r. wdrażamy w życie kolejne zapisy Ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami i obserwujemy konkretne zmiany w funkcjonowaniu podmiotów publicznych. Wyznaczono ponad 2 tysiące koordynatorów dostępności, monitorowany jest stan zapewniania dostępności, powstaje system certyfikacji. Teraz PFRON uruchamia usługę powszechną, która daje obywatelom narzędzia egzekwowania potrzeb w zakresie dostępności. Naszym celem jest dostępność cyfrowa, architektoniczna i informacyjno-komunikacyjna, jako standard polskiej przestrzeni publicznej, a szczególnie administracji.” – mówi Małgorzata Jarosińska-Jedynak, Wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej.
PFRON przygotował dedykowaną dostępności sekcję serwisu internetowego dostepnosc.pfron.org.pl , która zawiera wszystkie przydatne informacje oraz umożliwia złożenie wniosku o zapewnienie dostępności przez PFRON oraz skargi na brak dostępności każdego podmiotu publicznego. Powstała też infolinia dedykowana tematowi pod numerem 22 581 84 10 nr wew. 4 . Infolinię obsługuje TONO Praca z siedzibą w Laskach. Dla osób niesłyszących, na stronie zastosowano usługę tłumacza migowego online. Obsługa procesu skargowego będzie prowadzona również stacjonarnie dla osób, które preferują taką formę kontaktu, w 16. oddziałach regionalnych PFRON w całym kraju. Informację o braku dostępności PFRON, wniosek o zapewnienie dostępności przez PFRON oraz skargę na brak zapewniania dostępności przez każdy podmiot publiczny można złożyć także poprzez rządowy https://obywatel.gov.pl/
Nowe przepisy to kolejny element systemu wspierania dostępności tworzonego w ramach obowiązujących aktów prawnych, takich jak Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 oraz działań prowadzonych pod egidą Rady Dostępności, w tym w programie Dostępność Plus.
